Bộ Xây dựng kiến nghị điều chỉnh chính sách thuế khơi thông tiêu thụ xi măng

»» Chi phí nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào tăng cao, công suất dư thừa, tiêu thụ suy yếu đã và đang đẩy ngành Xi măng vào thế nguy cấp, ảnh hưởng đến an ninh vật liệu xây dựng. Đây là cảnh báo của Bộ Xây dựng về thực trạng khó khăn bao trùm ngành Vật liệu xây dựng nói chung, ngành Xi măng nói riêng thời gian gần đây.

Hiện nay, nhiều nhà máy sản xuất xi măng đang chịu áp lực tài chính rất lớn, khó khăn vì vay vốn đầu tư ban đầu nhiều, trong khi chi phí sản xuất tăng cao, tiêu thụ sản phẩm chậm, dẫn tới không đảm bảo dòng tiền lưu thông sản xuất, nợ xấu. Những khó khăn ảnh hưởng hoạt động sản xuất xi măng bao gồm nguyên nhiên liệu, điện, sức ép về bảo vệ môi trường. Theo đó, chi phí nhiên liệu than chiếm 50% chi phí sản xuất clinker nhưng nguồn cung rất khan hiếm, giá bán than cao.

Về giá than trong nước, năm 2022, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã tăng giá bán 3 lần, tương đương tăng 40 - 45% so tháng 12/2021, mỗi lần tăng 10 - 15% đối với một số chủng loại than.  Từ tháng 7/2023, giá bán than của TKV đã giảm 5% với một số chủng loại, nhưng chủng than cấp cho sản xuất xi măng có giá bán không giảm hoặc giảm không đáng kể. Trong khi đó, giá than thế giới bình quân năm 2022 đã vượt 360 USD/tấn, có thời điểm lên tới 490 USD/tấn, tức tăng hơn 162% so bình quân năm 2021.

Giá than tăng dẫn đến tăng chi phí sản xuất clinker và xi măng thêm 11%. Giữa bối cảnh giá bán clinker và xi măng vẫn ở mức thấp, chưa bù đắp được mức tăng chi phí đầu vào, khiến giảm hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sản xuất xi măng.

Tương tự, các nguyên liệu chính để sản xuất xi măng như đá vôi, đất sét gặp khó vì thủ tục cấp phép khi nâng công suất khai thác các mỏ nguyên liệu để đáp ứng nâng công suất sản lượng. Nguồn cung các nguyên liệu phụ gia như đất giàu silic, đất giàu sắt, nhôm, khan hiếm, giá thành cao cũng làm tăng chi phí sản xuất.

Bên cạnh đó, chiếm hơn 10% chi phí sản xuất, giá bán lẻ điện bình quân tăng tổng cộng 7,5% cũng góp phần đẩy cao chi phí sản xuất clinker và xi măng thêm hơn 1%.

Sản xuất đã khó, tiêu thụ xi măng cũng gian nan không kém, Bộ Xây dựng nhận định, do nhu cầu tiêu thụ vật liệu xây dựng trong nước suy giảm vì tốc độ đầu tư xây dựng trong nước giảm, nhiều công trình, dự án trọng điểm về kết cấu hạ tầng chậm triển khai, phải giãn/hoãn tiến độ. Bên cạnh đó còn có các trở lực khác như thị trường bất động sản trầm lắng, các dự án, chương trình phát triển nhà ở, đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp triển khai chậm. Chi phí vận tải tăng cao cũng tác động mạnh đến giá bán vật liệu xây dựng do đây là những sản phẩm có khối lượng lớn.

Hoạt động xuất khẩu xi măng cũng ảm đạm không kém, khi 2 năm nay lượng clinker xuất khẩu sụt giảm lớn, ảnh hưởng nghiêm trọng về kinh doanh với doanh nghiệp sản xuất. Nguyên nhân phần nhiều là do thuế xuất khẩu clinker của Việt Nam tăng gấp đôi, từ 5% lên 10%, từ 1/1/2023 làm cho giá clinker kém cạnh tranh trên thị trường quốc tế so với các nước cùng xuất khẩu như Thái Lan, Indonesia, Ấn Độ, Nhật Bản. Đáng nói, một trong các thị trường xuất khẩu clinker truyền thống là Philippines đã áp thuế chống bán phá giá với clinker và xi măng nhập từ Việt Nam, càng làm khó khăn cho xuất khẩu.

Giá xuất khẩu clinker Việt Nam hiện nay dưới giá thành sản xuất 100.000 - 200.000/tấn, trong khi giá xuất khẩu của các doanh nghiệp trong khu vực thấp nên giá xuất khẩu clinker xi măng không thể cạnh tranh.

Để giải bài toán tài chính cho ngành, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Thủ tướng và Ngân hàng nhà nước điều chỉnh các chính sách về khoanh nợ, giãn nợ, hạ lãi suất ngân hàng đối với các khoản nợ của doanh nghiệp ngành cho phù hợp với năng lực thực hiện nghĩa vụ tài chính hiện tại. Cụ thể, điều chỉnh Thông tư 2/2023 của Ngân hàng Nhà nước theo hướng nới thời gian cơ cấu lại thời hạn trả nợ không vượt quá 36 tháng kể từ ngày đến hạn của số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ. Đồng thời, sửa đổi thời hiệu cơ cấu lại thời gian trả nợ cho khách hàng áp dụng đến hết 31/12/2025 (tức doanh nghiệp có thêm 18 tháng để cơ cấu lại thời hạn trả nợ).

ximang.vn


Tin tức liên quan khác